Katten zijn van nature solitaire jagers. Dit betekent dat katten van oudsher enkel van zichzelf afhankelijk zijn om aan eten te komen. Het jachtinstinct is sterk ontwikkeld; wanneer ze een potentiële prooi zien dan kunnen ze de neiging om hier achteraan te gaan, niet weerstaan. Jachtverrijking zet je in om aan het natuurlijk jachtgedrag van de kat tegemoet te komen.
Verrijking voor katten
Met verrijking lokken we natuurlijk gedrag uit bij de kat. Dit blog gaat specifiek over jachtverrijking, ofwel het uitlokken en stimuleren van het natuurlijke jachtgedrag.
Verrijking zorgt voor een verbeterd welzijn en gaat verveling en frustratie tegen. Frustratie en verveling kunnen leiden tot ongewenst gedrag, zoals overdadig krabben op plekken waar dit niet de bedoeling is, sproeien, agressie tegen de eigenaar, andere katten irriteren en zelfs onzindelijkheid.
Naast jachtverrijking kun je ook denken aan bijvoorbeeld geurverrijking, omgevingsverrijking en voedselverrijking.
Het aanbieden van verrijking – en in de context van dit blog specifiek jachtverrijking – zorgt er dus voor dat jouw kat lekker in z’n vel zit en dat je ongewenst gedrag voorkomt.
Drie fasen jachtgedrag
Voordat je aan de slag gaat met jachtverrijking, is het goed te weten dat de jacht uit drie fasen bestaat:
1. Jagen achter prooi
De kat ziet beweging en gaat op onderzoek uit. Hij kijkt, staart, speurt de prooi op en gaat er uiteindelijk achteraan. De beweging zet jouw kat aan tot actie.
2. Verzwakken prooi
Jouw kat heeft de prooi te pakken! Nu begint de fase van het verzwakken van de prooi. De kat gaat tegen de prooi trappelen met z’n achterpoten, hij bijt en likt de prooi en hij laat de prooi af en toe los om de prooi weer opnieuw te vangen of gooit de prooi in de lucht. Een machtig mooi spel om te observeren!
3. Doden prooi
Uiteindelijk eindigt de jacht met het doden van de prooi. De prooi wordt opgegeten en/of (gedeeltelijk) opgegeten.
Wanneer je jachtverrijking gaat aanbieden dan stimuleer je vooral de eerste fase: je biedt beweging aan en de nadruk ligt op het jagen, niet op het vangen.
Zo zorg je voor jachtverrijking
Zoals gezegd gaat jachtverrijking vooral over de eerste fase van de jacht, namelijk het echte jagen achter de prooi. Omdat het over de beweging gaat, is het NIET de bedoeling dat jouw kat de prooi te pakken krijgt. Het is de bedoeling dat je jouw kat in beweging krijgt. Er zijn verschillende dingen waar je op kunt letten wanneer je jachtverrijking aan gaat bieden, namelijk de wijze waarop je de prooi aanbiedt en de structuur van de prooi.
Hengels
Hengels zijn ideaal om jachtverrijking aan te bieden. Sleep de ‘prooi’ aan de hengel over de grond en laat door de lucht vliegen. Beweeg altijd weg van de kat, net zoals een echte prooi dat ook zal doen (een prooi zal proberen te ontkomen!). Ideaal is het wanneer je een keer of 5-6 per dag op deze manier met je kat speelt. Doe dit op vaste momenten, zodat het moment voorspelbaar is; dat vinden katten fijn. Een minuut of 2-3 per keer op deze manier spelen is echt voldoende.
Structuur van de prooi
Katten willen het liefst levende prooien, dus kies een prooi waarbij de structuur van de prooi natuurgetrouw is. Denk aan (nep)bont, veren en (nep)leer. Probeer uit waar jouw kat helemaal wild van wordt en wissel af met diverse prooistructuren.
Na de jacht
Aansluitend op het bewegingsspel (fase 1) kun je een beloningsspeeltje aanbieden, zodat de kat naar fase 2 van de jacht kan gaan. Lekker trappelen en bijten dus!
Denk bijvoorbeeld aan trappelkussentjes al dan niet verrijkt met valeriaan of kattenkruid om het trappelen te stimuleren, losse hengelspeeltjes of matatabi-stokjes. Wanneer je kat uitgespeeld is, is fase 3 bereikt.
In fase 3 gaat de kat de prooi opeten. Dat gaat natuurlijk niet met een trappelkussentje, hengelspeeltje of matatabi-stokje. Zorg daarom dat je de speelsessie altijd afsluit met een snoepje of wat natvoer. Zo doorloopt jouw kat niet alleen alle fasen van de jacht, maar geef je hem ook nog een beloning.
Vermijden
Wanneer je jouw kat lekker wil laten spelen om hem jachtverrijking aan te bieden, zijn er een paar dingen die je wil vermijden
Laserlichtje
Spelen met een laserlichtje werkt frustrerend voor een kat, want hij heeft niks om vast te pakken terwijl het lampje wel uitdaagt. Wil je desondanks toch met een laserlampje spelen, zorg dan dat het lampje uiteindelijk op een speeltje schijnt zodat jouw kat het speeltje als prooi kan zien wat hij kan vastpakken.
Zintuiglijke prooigewenning
Katten kennen zintuiglijke prooigewenning. Dit houdt in dat wanneer ze een prooi levenloos op de grond tegenkomen, ze de prooi negeren. In het verlengde hiervan is het niet verstandig om speelgoedjes los in huis te laten liggen, want dit is niet zo interessant voor jouw kat. Zorg voor bewegende prooien om de aandacht van jouw kat te prikkelen!
Solitaire jager
Heb je meerdere katten? Katten zijn van nature solitaire jagers. Dit betekent dat ze niet afhankelijk zijn van andere katten om op een prooi te jagen en deze te vangen. Ga je jouw katten jachtverrijking aanbieden? Speel dan om de beurt met elke kat, zodat niet steeds de meest zelfzekere kat op jacht gaat en de minder zelfzekere op een afstandje blijft kijken.
Let op!
Stop meteen met spelen wanneer een kat gaat hijgen. Dan vraagt de inspanning en de opwinding op dat moment teveel van hem en is het beter hem tot rust te laten komen. Omdat de drang om achter beweging aan te gaan instinctief zo enorm groot is, voelt je kat niet aan dat het beter is om even te rusten. Jij moet nu jouw kat dus even tegen zichzelf in bescherming nemen.
Tip
Wil jij meer leren over verrijking voor katten? Anneleen Bru, een Vlaamse gedragsdeskundige, biedt met Felinova een hele leuke online cursus aan over jachtverrijking. Klik hier voor meer informatie.
