Je hebt deze uitspraak misschien wel eens gehoord: Katten zijn meesters in het verbergen van pijn. Dit betekent dat katten pas laten zien dat ze pijn of ongemak ervaren als het écht niet meer anders kan. Vaak zijn er wel subtiele signalen dat er iets met jouw kat aan de hand is. Het gedrag kan bijvoorbeeld veranderen.
Pijn, ziekte en ander gevoel van ongemak zijn de grootste oorzaken van ongewenst gedrag. Daarom is het aan te bevelen om de gezondheid van jouw kat in de de gaten te houden. Ga daarom altijd naar de dierenarts bij (plotselinge) gedragsverandering. Daarnaast is het raadzaam om periodiek jouw kat te wegen een dagboekje bij te houden. Meten is weten!
Ga naar de dierenarts
Sowieso hoop ik dat je jaarlijks een dierenarts bezoekt voor een algemene gezondheidscontrole en vaccinatie/titerbepaling. Als je merkt dat jouw kat zich ineens anders gedraagt, is altijd de eerste stap om naar de dierenarts te gaan. Je wil namelijk een medische oorzaak voor de gedragsverandering kunnen uitsluiten of aanpakken.
Bij de dierenarts laat je bij voorkeur niet alleen lichamelijk onderzoek doen. Bespreek met je dierenarts dat hij ook een bloed- en urine-onderzoek uitvoert. Eventueel kan er een echo gedaan worden. Pas wanneer al deze onderzoeken zijn gedaan, kun je vaststellen of jouw kat iets mankeert.
Als je vermoed dat jouw kat pijn heeft en er wordt geen oorzaak gevonden, kun je bespreken om preventief een aantal dagen pijnmedicatie toe te dienen. Gebruik hiervoor altijd pijnmedicatie dat voorgeschreven is door de dierenarts. Zie je dat jouw kat opknapt na het geven van pijnstillende medicatie? Ga dan samen met de dierenarts op zoek naar de bron van de pijn.
Let op: Pijnstillers voor humaan gebruik (voor mensen) ga je absoluut nooit aan jouw kat geven, want bijvoorbeeld paracetamol is extreem giftig voor katten!
Wegen
Zorg dat je jouw kat regelmatig weegt. Bijvoorbeeld elke week en op z’n minst elke maand. Noteer het gewicht steeds op dezelfde plek (op een stuk papier, in je telefoon, op je laptop) zodat je in de gaten hebt hoe het gewichtsverloop is. Tip: Wegen gaat het makkelijkst met een babyweegschaal.
In dit blog over overgewicht beschreef ik al eens het belang van wegen. Omdat je jouw kat elke dag ziet, merk je vaak pas heel laat als jouw kat stiekem wat pondjes is aangekomen of is afgevallen. Als jouw kat onbedoeld aankomt of afvalt, is dit vaak een signaal dat er iets aan de hand is.
Natuurlijk kan aankomen of afvallen ook zijn ontstaan omdat de kat teveel of te weinig eten krijgt. Maar ook een te snel werkende schildklier of andere aandoeningen kunnen een oorzaak zijn voor gewichtsverandering.
Maak daarom in het geval van aankomen of afvallen een afspraak bij de dierenarts om een medische oorzaak uit te sluiten (of aan te pakken).
Anekdote: ik vond dat één van mijn oppaskatten er erg mager uitzag. Ik nam de volgende dag mijn babyweegschaal om hem te wegen. In juni was hij voor het laatst gewogen en toen woog hij 5930 gram. Toen ik hem woog was het 10 maanden later en op dat moment woog hij 1255 gram minder. Dat is een enorm verschil voor een kat, want in dit geval was de betreffende kat ruim 21% van zijn lichaamsgewicht kwijtgeraakt. Er werd meteen een dierenartsbezoek gepland en de kat in kwestie bleek FIP te hebben. Een zeer ernstige (dodelijke) ziekte, die hij dankzij de FIP-trial van Universiteit Utrecht en de faculteit Diergeneeskunde heeft overwonnen.
Dagboekje bijhouden
Hou een eenvoudig dagboekje bij waarin je alle bijzondere gedragingen noteert. Als je dit steeds doet, gaan dingen opvallen. Noteer steeds wat je jouw kat ziet doen en wat de omstandigheden zijn.
Voorbeelden gedrag
- Vaker terugtrekken
- Eten schrokken
- Niet meer op de bank bij je komen (of juist wel)
- ’s Nachts veel miauwen
- Geen zin hebben om te spelen
- Zich overmatig wassen of zelfs kaal likken
- Etc.
Voorbeelden omstandigheden
- Je bent veel thuis vanwege ziekte
- Er zijn vreemden over de vloer geweest vanwege de tuinaanleg/
- Er werd geschreeuwd op straat of er waren andere harde geluiden
- Er was een vreemde kat in de voortuin
- De hond van de buren is aan het blaffen
- Je bent vandaag bij de dierenarts geweest (al dan niet met een ander huisdier)
- Etc.
Wanneer je trouw een dagboekje bijhoudt, kun je de grote lijnen gaan zien en ontdekken of er sprake is van een gedragsverandering. Is de gedragsverandering onverklaarbaar, breng dan een bezoekje aan de dierenarts. Neem dan ook jouw dagboekje en het overzicht van de gewichten die je hebt genoteerd, mee naar de dierenarts.
Medische oorzaak uitgesloten, wat nu...?
Het observeren van jouw kat, wegen en gegevens bijhouden zijn ontzettend belangrijk om vast te kunnen stellen hoe het met jouw kat gaat. Pijn en ander ongemak kunnen leiden tot gedragsveranderingen en gedragsproblemen.
Zijn er gedragsproblemen en is een medische oorzaak uitgesloten? Schakel dan een gedragscoach of gedragstherapeut in. Vanaf eind 2025 kun je bij Huistijger Kattenwelzijn terecht voor coaching bij ongewenst gedrag.
Liever zelf aan de slag met ongewenst kattengedrag? Kijk dan eens op de website van Felinova, opgericht door gedragsspecialist Anneleen Bru.
